Ik ben erfgenaam van een overleden dierbare, wat nu?

Een dierbare verliezen is voor iedereen een zeer ingrijpende gebeurtenis. Na het overlijden van een dierbare wordt men vaak geconfronteerd met diverse erfrecht zaken. Zoals het organiseren van een gepast afscheid en het informeren van instanties. Het rouwproces wordt hierdoor tijdelijk verstoord. Mogelijk bent u ook aangewezen als erfgenaam. Als erfgenaam van een nalatenschap staat u voor een belangrijke keuze: aanvaarden, verwerpen of beneficiair aanvaarden. Maar wat houdt dat eigenlijk in?

De erfrecht advocaten van Gimbrere Legal worden met regelmaat benaderd voor advies inzake deze belangrijke keuze. In dit artikel leg ik uit welke keuzes u heeft en de eventuele gevolgen daarvan.

Le mort saisit le vif

Deze Franse uitdrukking betekent: “de erfgenamen zetten, doordat zij van rechtswege opvolgen in het vermogen, de persoon van de erflater voort”. Dit wil zeggen dat u als erfgenaam alle activa en passiva van de overledene (erflater) verkrijgt. Hierbij kunt u dus denken aan alle bezittingen én schulden, zoals het huis maar ook de hypothecaire geldlening. Voordat u een keuze maakt, is het belangrijk te weten dat het erfgenaamschap een totale opvolging betreft. Wanneer de overledene naast bezittingen ook schulden heeft, is het – helaas –  niet mogelijk enkel de bezittingen te erven. Onderstaand leg ik u de keuzes uit.

Zuivere aanvaarding

Zoals hiervoor beschreven, erft u als erfgenaam (samen met eventuele andere erfgenamen) het gehele vermogen. Door de erfenis zuiver te aanvaarden, verkrijgt u dus alle bezittingen en schulden van de overledene. Wanneer achteraf blijkt dat de nalatenschap een negatief saldo heeft, kunt u worden verplicht eventuele schulden uit uw privévermogen te betalen. Wanneer u de erfenis niet heeft aanvaard maar u zich wel gedraagt als een erfgenaam (door bijvoorbeeld geld te incasseren in naam van de overledene), kan dit leiden tot een zuivere aanvaarding.

Verwerping

Door verwerping van de erfenis ontvangt u geen erfenis. Het voordeel van verwerping is dat u niet aansprakelijk bent voor schulden van de nalatenschap. De vrees voor een negatief saldo van de nalatenschap is in de praktijk een veel voorkomende reden voor verwerping. Ook kan het zijn dat u aangewezen bent als erfgenaam, terwijl u al langere tijd geen contact meer had met de overledene. Hierdoor hebt u wellicht geen interesse in een eventuele erfenis.

Beneficiaire aanvaarding

De beneficiaire aanvaarding wordt ook wel een aanvaarding onder voorrecht van boedelbeschrijving genoemd. Bij een beneficiaire aanvaarding is slechts sprake van zuivere aanvaarding wanneer nadien is gebleken dat er meer bezittingen zijn dan schulden. De keuze voor beneficiaire aanvaarding is een veilige optie wanneer u niet zeker weet of er meer bezittingen zijn dan schulden.

Vereffening

Wanneer één of meerdere erfgenamen kiezen voor beneficiaire aanvaarding, dan wordt de nalatenschap ‘vereffend’. Dit is een wettelijke procedure om de nalatenschap te gelde te maken. Zoals eerder beschreven, kunnen diverse handelingen – ondanks de beneficiaire aanvaarding – toch leiden tot zuivere aanvaarding waardoor u alsnog aansprakelijk wordt voor eventuele schulden. Wanneer men een erfenis beneficiair heeft aanvaard is het van belang om zich vooraf goed te laten informeren hierover.

Na het overlijden van een dierbare dient u te bepalen of u een erfenis wilt aanvaarden, beneficiair aanvaarden of verwerpen. Na verloop van drie maanden kan een belanghebbende de kantonrechter verzoeken om een beslistermijn af te geven voor het maken van deze keuze. De keuze geeft u door middels schriftelijke verklaring bij de rechtbank en/of bij een betrokken notaris. Twijfelt u over uw keuze, of wenst u meer informatie hierover? Neem dan contact op met één van onze erfrechtspecialisten.