In het tijdschrift voor Familie en Jeugdrecht is recent een artikel gepubliceerd van Prof. M. Bruning en Mr. M. Mosk over het horen van kinderen in internationale kinderontvoeringsprocedures. In dit interessante artikel wordt het recht van kinderen beschreven om gehoord te worden in dergelijke procedures. Uit wetenschappelijk onderzoek is gebleken dat het recht om gehoord te worden voor kinderen, erg belangrijk is. Ook in internationale kinderontvoeringsprocedures.
De conclusie in dit artikel lijkt te zijn dat er nog extra stappen gezet moeten worden. Stappen ter realisatie van het recht van kinderen om gehoord te worden in kinderontvoeringszaken. De schrijvers merken op dat rechters in de gevallen dat kinderen wel gehoord worden er vooralsnog vanuit gaan dat met de mening van het kind geen rekening gehouden hoeft te worden. Waarom, omdat het kind niet de leeftijd en de mate van rijpheid heeft bereikt die rechtvaardigt dat met zijn mening rekening gehouden moet worden. Volgens de schrijvers is dit in strijd met relevante internationale standaarden.
Als advocaat stel ik vast dat in internationale kinderontvoeringsprocedures, bij kinderen tot gemiddeld 13 jaar, onvoldoende rekening wordt gehouden met de wens en de mening van het kind. Het lijkt erop dat in internationale kinderontvoeringsprocedures het horen van kinderen voldoende is gewaarborgd. Op zichzelf genomen is dit juist. Het komt echter zelden voor dat verzet van kinderen tegen een teruggeleiding gegrond wordt verklaard. Ik denk hierbij aan kinderen met de leeftijd van 10 tot 13 jaar. Dit ondanks het feit dat ik ervaar deze kinderen hun mening met regelmaat zeer duidelijk en overtuigend kenbaar hebben gemaakt. Zowel jegens de Rechtbank, het Gerechtshof en de bijzondere curator.
Veelal wordt het passeren en niet honoreren van een sterke wens/mening van het kind in rechte gebaseerd op een verondersteld loyaliteitsconflict. Dit gestelde conflict wordt dan in rechte uitvoerig beschreven om vervolgens te besluiten dat de mening of het verzet van het kind niet gegrond is of terug te voeren is op een loyaliteitsconflict.
De procedure om kinderen in teruggeleidingsprocedures te horen lijkt op het eerste gezicht goed geregeld. De ervaring leert echter dat met de mening van oudere kinderen onvoldoende rekening wordt gehouden. Onder verwijzing naar artikel 12 IVRK meen ik dat de regeling voor het horen van kinderen voor verbetering vatbaar is. Alsook het rekening houden met hun mening.
De schrijvers van dit artikel menen dat een versterking van de positie van kinderen in kinderontvoeringsprocedures aandacht verdient. Ik ben het hier hartgrondig mee eens. De vraag is uiteraard hoe deze positie dan kan worden versterkt. Gedacht kan worden aan de mogelijkheid dat oudere kinderen zelf een beroep kunnen doen op een advocaat. En dat de bijzondere curator een meer adviserende rol krijgt of dat de Raad voor de Kinderbescherming een nader onderzoek instelt. Dit kwam jaren geleden vaker voor. Dan kreeg de Raad in een teruggeleidingsprocedure de opdracht van de Rechtbank om feitelijk het verzet van het kind te onderzoeken.
In het verleden zijn er naar mijn mening goede ervaringen mee opgedaan. Doordat de procedure thans binnen drie maanden dient te zijn afgerond is mijn ervaring tot op heden dat de rechter zeer terughoudend is om de Raad een onderzoek te laten instellen. Ik meen dat hier kansen liggen om met de mening van het kind, zoals verankerd in het IVRK, beter te waarborgen en hier ook rekening mee te houden.
Heeft u vragen over internationale kinderontvoering? Neemt u dan gerust contact met mij op.
