Moorden loont niet: van geliefde tot onwaardige erfgenaam.

Het is een zenuwslepend scenario dat voorbij kan komen in een spannende film of in een fictie boek. Ook in de erfrechtpraktijk komt dit vraagstuk sporadisch voorbij: wat gebeurt er wanneer iemand zijn partner vermoordt?

Het vermoorden van diens partner is een ondenkbare gruweldaad, maar wat gebeurt er met de erfenis van het vermoorde slachtoffer? Normaal gesproken zou de betreffende moordenaar, zijnde partner van de overledene, aanspraak kunnen maken op zijn/haar deel van de nalatenschap. Soms kan dit inhouden dat de partner aanspraak kan maken op het gehele vermogen van de overledene van de nalatenschap. Maar is dit ook zo geregeld wanneer juist die erfgenaam ervoor heeft gezorgd dat zijn/haar partner is overleden door een koelbloedige moord? Gelukkig niet!

In het Burgerlijk Wetboek is namelijk geregeld dat een erfgenaam onder bepaalde omstandigheden onwaardig is om te erven. Één van deze omstandigheden is het ombrengen van de overledene in kwestie. Hierdoor kan een moordende erfgenaam niet langer aanspraak maken op de erfenis. Dit is overigens een regel die ook voorkomt in veel andere landen. 

Bij benadering lijkt de regel eenvoudig toe te passen. Helaas is dit in de praktijk niet altijd even eenvoudig. Zo werd in 2011 een echtgenoot verdacht van het ombrengen van zijn vrouw. De betreffende huwelijkslieden hadden samen geen kinderen, maar wel had de moordende echtgenoot twee kinderen uit een eerder huwelijk. In afwachting van zijn strafproces, verbleef hij in voorlopige hechtenis in de penitentiaire inrichting te Middelburg. Voor aanvang van het strafproces, heeft hij zelfmoord gepleegd. Nadien ontstond de vraag: wie erft nu van de vermoorde echtgenote? De kinderen van haar moordende echtgenoot of haar eigen broer en zus?

Onder normale omstandigheden, treden de kinderen van haar echtgenoot – volgens versterferfrecht – op als erfgenaam middels plaatsvervulling. Maar is dit wel eerlijk, nu de vrouw is vermoord door haar eigen – nota bene – echtgenoot?

De Rechtbank Middelburg oordeelde op 5 oktober 2011 dat de broer en zus konden worden aangemerkt als erfgenamen. Immers zou het aanmerken van de kinderen van de moordenaar als erfgenaam ertoe leiden dat een voor het rechtsgevoel onaanvaardbare situatie zou ontstaan. Deze gedachte komt voort uit de rechtsregel dat iemand geen voordeel behoort te hebben van het opzettelijk veroorzaken van de dood van een ander.

Kortom, het is (gelukkig) niet mogelijk om moordend rijk te worden.

Namens het gehele team van Gimbrere Legal wens ik u een fijne vakantie!